مقدمه : در بين كليه وظايفي كه آموزش عالي بر عهده دارد، مي توان آموزش يا تدريس را يكي از وظايف اساسيدانست كه با ساير وظايف رابطه اي تعاملي دارند و در واقع مي تواند به عنوان زيـر بنـاي سـاير وظـايفهادانشگاه بحساب آيد. با توجه به اهميت تدريس و نقش زيربنايي آن در دستيابي به اهداف آموزشـي درحيطه هاي نظري و عملي، تاكيد بر تدريس مؤثر به صورتي كه بتوانـد دسـتيابي بـه اهـداف بـا اهميـت دانشگاه را فراهم نماید امری مسلم و بدیهی است . تدريس، اقدامات هدف دار متعاملي است كه توسط معلـم، طراحـي، اجـرا وارزشيابي مي شود. در واقع تدريس مجموعه مهارتهايي را شامل مي شـود كـه قبـل، ضـمن و پـس ازاجراي فرآيند تدريس صورت ميگيرد و امكان آموزش دانشجو را فراهم مي نمايد. به دانشجو كمك مـينمايد تا بر اساس شرايط فراهم شده، سبك يادگيري خود و اهداف مورد نظر به يادگيري نائل گردد. هيچيك از روشهاي تدريس في نفسه خوب يا بد نيستند، بلكه نحوه و شرايط استفاده از آنهاسـت كـه باعـثتقويت و ضعف شان مي شود. يكي از مسائل مهم در استفاده از روش تدريس توجه به كيفيت بيان است. اين، نكته اي پذيرفته شده است كه اگر مدرسي با معلومات بسيار بالا در زمينه تحصيلي خـود، قـادر بـه انتقال مناسب مطالب نباشد، به عنوان يك مدرس اثربخش در نظـر گرفتـه نخواهـد شـد. معلـم بـازيگرصحنه آموزش است در اين صحنه معلمي موفق تر است كه آگاهي و دانش بيشتري داشته باشد و بتواند آنچه را که میداند با بیانی شیوا و اثرگذار به مخاطبش ارائه نماید . حیطه هاي تدریس اثربخش را می تـوان بـه 4 حیطـه دانـش پژوهی ، روش تدریس ، قدرت ارتباط دانشجو و خصوصیات فردی تقسیم بندی نمود. تدریس اثربخش و ویژگی های آن : منظور ازتدريس اثربخش مجموعه اي از عملكردها و ويژگي هاي استاد است كه باعث دستيابي به اهدافآموزشي و يادگيري دانشجو مي شود. البته يادگيري به عوامل متعدد ديگري از جمله رفتارهاي دانشجو،انگيزه يادگيري، محتواي برنامه درسي، محيط و منابع فيزيكي نيز بستگي دارد. ولي پژوهشگران نشانداده اند كه تدريس اثربخش در پيشرفت تحصيلي و يادگيري دانشجويان از ساير عوامل مهمتر بودهاست. از طرفي، ارزيابي تدريس اساتيد بدون در دسترس داشتن شاخصهاي تدريس اثربخش نه تنهاباعث بهبود كيفيت آموزش نمي گردد بلكه باعث افت كيفيت نيز مي شود براي تعيين شاخصهايتدريس اثربخش روش هاي مختلفي از جمله نظرخواهي از مديران، همكاران، خود اساتيد و دانشجويان وجود دارد. .با توجه به اهميت تدريس و نقش زيربنايي آن در دستيابي بهاهداف آموزشي در حيطه هاي نظري و عملي، تاكيد بر تدريس مؤثر به صورتي كه بتواند دستيابي بهاهداف با اهميت دانشگاه را فراهم نمايد، امري مسلم و بديهي است. در نظام آموزشي هادانشگاه تغييرات عمده اي درحال وقوع است. محور اين تغييرات تاكيد ويژه اي است كه بر رابطه معلم و دانشجو وجوددارد و تلاش بر اين است كه تدريس اثربخش از تدريس غير مؤثر مجزا گردد . تدريس اثربخش، مجموعه رفتارهاي معلم است كه باعث دستيابي به اهداف آموزشي و يادگيري بهتر فراگير ميشود کیيفيت در حوزه تدريس، به درجه انطباق و سازگاري هريك از شاخصها و ويژگي هاي اصلي كيفيت تدريس با استانداردها و خصوصيات مطلوب و متعالي كه در نظريههاي گوناگون بدان اشاره شده است، تعريف مي شود. بنابراين اثربخش ساختن كيفيت تدريس، مستم تنظيم اهداف روش و چالش هـاي منطقـي بـرای یادگیری فراگیران است . برخي صاحب نظران معتقدند :تدريس خوب توسط معلمی صورت میگیرد که دارای ویژگی های زیر باشد : 1 -رابطه خوب با دانشجو 2 -توجه به احساسات دانشجو 3 -اداره مناسب كلاس 4 -فراهم نمودن محيط مطلوب يادگيري 5 -شناسايي تفاوتهاي فردي و توجه به آن 6 -لذت بردن از كار با دانشجو 7 -برانگيختن دانشجو به فعاليتهاي يادگيري 8 -خلاقيت و نوآوري 9 -توجه به آموزش مهارتهاي مورد نظر به دانشجو 10 -هدايت دانشجو به ايجاد تصوير مثبت از خود 11 -شركت فعالانه معلم در رشد حرفه اي خود 12 -احاطه بر موضوع مورد تدريس 13 -انعطاف پذير بودن 14 -عادلانه رفتار كردن بطور کلی معلمانی که نتایج شاگردانشان از شاگردان معلمان دیگر بهتر بود دارای ویژگی های زیر بودند . 1 _ بیان روشن 2 _ استفاده متنوع از مطالب و روش ها 3 _ شور و شوق داشتن 4 _ رفتار آموزشی مطابق با وظیفه و کار آموزشی 5 _ پرهیز از عیب جویی و انتقاد تند و خشن 6 _ سبک تدریس غیر مستقیم 7 _ تاکید بر محتوای آموزش مورد نظر در طرح آزمون معیاری پیشرفت تحصیلی 8 _ استفاده از مطالب ساخت دهنده‌ای که به بررسی وقایع میپردازد 9 _ طرح پرسش با توجه به سطوح مختلف چند گانه شناختی نتیجه گیری : تسلط بر مواد و محتواي درسي، قدرتارتباط با دانشجو و ارزشيابي، هامؤلفه ي تدريس اثربخش شناخته شدند كه بيشترين نقش را استاد بابكارگيري هريك از اين مؤلفهها در جريان تدريس دارد كه مي تواند باعث افزايش انگيزه در يادگيريدانشجويان گردد، بدين منظور ضروري است كه استاد با استفاده نمودن متغيرهايي از جمله بيان روشن،استفاده از روشهاي آموزشي متنوع، تسلط بر موضوع درس، داشتن رابطه خوب با دانشجو، وضعيتي رابوجود مي آورد كه باعث تسهيل در يادگيري مي شود. هر قدر مدرس از نظر علمي در زمينه بحث موردتدريس توانمند باشد بعلت وسعت اطلاعات، توجه فراگيران را به سهولت به سوي خود جلب مي كند ومؤثريك ارتباط بين مدرس و فراگيرانش برقرار مي شود. برقراري ارتباط خوب و جهت دار ميان مدرسو فراگيران در ايجاد علاقمندي و سازش بهتر و كاهش تنشها و مشكلات در كلاس درس تاثير بسزايی دارد زيرا مدرسي كه علاقمند به توسعه ارتباط با فراگيرندگان خود ميباشد، علاوه بر آنكه گوينده خوب و فعالي در كلاس درس است، شنونده خوبي نيز هست و بدين ترتيب ارتباط را دوطرفه و پايدار مي كند. رفتار مدرس در قبال دانشجويان تا حدود زيادي سازنده جوي است كه مي تواند يادگيري را دلنشين وآسان يا به عكس، آن را خسته كننده و دشوار سازد. بنابراين، صميميت مدرس، رفتار گرم و احترامي كه برای شخصیت دانشجو قائل میشود میتواند تدریس را موثر تر سازد. بطور کلی تدریس اثر بخش به تدریسی گفته میشود که در آن استاد و یا معلم بازیگر اصلی است و ویژگی هایی که او به تدریس خود اضافه میکند سبب اثربخش شدن آن میشود. میتوان تدریس اثربخش را به مانند عکس زیر تعریف کرد: منابع : 1 _ صالحی ، شایسته ، تدریس اثربخش ، مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد ، دوره سوم ، شماره ۲ ، صفحات ۱۲ الی ۲۱ ، تابستان ۸۰ 2 _ خانقاهی ، محمدمهدی و حسین‌زاده ، امید علی ، تدوین و اعتبار یابی مدل تدریس اثربخش ، نشریه علمی پژوهشی ، سال هشتم ، شماره ۳۱ ، پاییز ۹۴ 3 _ صیادی ، مهناز و وهابی ، احمد و روشن ، دائم ، دیدگاه دانشجویان علوم پزشکی کردستان درباره تدریس اثربخش ، مجله علمی کردستان ، دوره ۲۱ ، اردیبهشت ۹۵ برورش خلاقیت در یادگیری
تفاوتهای فردی در یادگیری و آموزش
آموزش غیر رسمی در ریاضیات
، ,كه ,تدريس ,اثربخش ,مي ,دانشجو ,است كه ,مي شود ,توجه به ,تدریس اثربخش ,ویژگی های
درباره این سایت